Dzieci wychowujące się na wsi często chcą pomagać w gospodarstwie rolnym. Widzą jak pracują rodzice, dziadkowie i naturalnie chcą być częścią tej codzienności. I to dobrze – praca uczy odpowiedzialności, systematyczności i szacunku. Ale… Nie wszystkie czynności są odpowiednie dla dzieci. Niektóre mogą być dla nich śmiertelnie niebezpieczne. KRUS w ramach projektu „Bezpieczny Rolnik, Bezpieczna Wieś” zwraca szczególną uwagę na bezpieczeństwo dzieci, przypominając o wykazie czynności szczególnie niebezpiecznych związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat.
Prace wymagające szczególnej odpowiedzialności lub nadzoru
Niedopuszczalne jest powierzanie dzieciom kierowania ciągnikami rolniczymi, obsługiwanie maszyn rolniczych, a także angażowanie najmłodszych do pomocy przy ich sprzęganiu. Nawet obecność dziecka w bezpośrednim sąsiedztwie maszyny stwarza ogromne niebezpieczeństwo. Maszyny mają wiele ruchomych, tnących i miażdżących elementów. Ich obsługa wymaga doświadczenia, refleksu i znajomości zasad bezpieczeństwa. Dlatego też należy w gospodarstwie rolnym wyznaczyć bezpieczną strefę, do której dzieci nie mają wstępu oraz odpowiednio zabezpieczyć kluczyki do sprzętu.
Zwierzęta w gospodarstwie
Nawet spokojne zwierzę może w jednej chwili zareagować agresywnie: kopnąć, ugryźć, przygnieść. Zwierzęta gospodarskie nie mówią słowami, ale doskonale potrafią pokazać, że coś im się nie podoba. Ich ciało, ruchy, odgłosy – to wszystko formy ostrzeżenia, których dzieci nie znają, a w przypadku zagrożenia nie mają wystarczającej siły, by się przed nimi ochronić. Dlatego też najmłodsi nie mogą pomagać przy karmieniu, dojeniu, przeganianiu ani czyszczeniu boksów. Zorganizuj bezpieczne miejsce obserwacyjne, ucząc w ten sposób dziecko jak wygląda bezpieczna odległość od zwierzęcia.
Praca na wysokości oraz przebywanie w przestrzeniach zamkniętych
Upadek z wysokości to jedna z najczęstszych przyczyn tragicznych wypadków w rolnictwie. Dzieci nie mają w pełni rozwiniętego zmysłu równowagi, brakuje im doświadczenia i ostrożności. Błędnie oceniają odległości – wystarczy chwila nieuwagi, by straciły równowagę na drabinie czy spadły z konstrukcji. Dlatego też dzieciom nie wolno wykonywać żadnych czynności na dachach, poddaszach, stropach, rusztowaniach oraz drabinach.
Podobnie jest z przestrzeniami zamkniętymi, takimi jak silosy, studzienki, kanały obornikowe, zbiorniki na kiszonkę, czy magazyny zbożowe. Ciekawość dziecka nie zna granic. Zagląda ono do otwartego silosu i wpada do środka… Wchodzi do kanału z gnojowicą i traci przytomność… Próbując wyczyścić zbiornik z kiszonki, zatruwa się gazami fermentacyjnymi… To tylko kilka przykładów zdarzeń którym można było zapobiec. Pamiętaj, aby zawsze zamykać pokrywy studzienek i zbiorników. Nigdy nie proś najmłodszych o pomoc przy zbiornikach czy silosach, nawet na chwilę.
Substancje chemiczne
W gospodarstwach rolnych na co dzień używa się różnego rodzaju substancji chemicznych – od środków ochrony roślin, przez nawozy, preparaty do dezynfekcji, mycia maszyn czy konserwacji drewna. Choć pomagają w uprawach i hodowli, są skrajnie niebezpieczne dla zdrowia i życia – zwłaszcza dzieci. Nigdy nie pozwalaj najmłodszym dotykać, przenosić, czyścić ani mieszać żadnych chemikaliów. Uniemożliw im dostęp do w/w substancji stosowanych w gospodarstwie, w tym przede wszystkim do substancji żrących, paliw, chemicznych środków ochrony roślin, nawozów. Działania tych preparatów na organizm człowieka nie zawsze są widoczne od razu. Kontakt z nimi może skończyć się ciężkim zatruciem, poparzeniem lub trwałym uszczerbkiem na zdrowiu
Zaangażowanie dzieci w drobne prace porządkowe z wyłączeniem czynności wyżej wymienionych jest dopuszczalne, a nawet pożądane bo służy kształtowaniu właściwych nawyków oraz postaw życiowych, a także nabywaniu niezbędnych doświadczeń. Pokaż, że bezpieczeństwo to wartość. Daj im przykład, jak odpowiedzialnie pracować – ale nie wymagaj od nich dorosłych zadań.
Marek Sierpiński
Specjalista
Placówka Terenowa KRUS w Trzebnicy
