17 września 1939 r. walczącą z niemiecką agresją Polskę zaatakowała od wschodu Armia Czerwona. Najeźdźcy podzielili między siebie strefy okupacyjne. Polacy zamieszkujący wschodnie województwa Rzeczpospolitej znaleźli się pod okupacją sowiecką i bardzo szybko stali się ofiarami terroru. Żołnierze polscy uznani zostali za więźniów i zamknięci w obozach. Na ponad 21 tysiącach oficerów dokonano zbrodni wojennej. Egzekucje te noszą wspólną nazwę Zbrodni Katyńskiej. Polska ludność cywilna z kolei w dużej liczbie została zesłana na wschód ZSRR. Wielkie deportacje całych rodzin, a głównie kobiet i dzieci poprzedzone były licznymi aresztowaniami mężczyzn ,ojców rodzin. Represje można było podzielić na dwie grupy – obejmujące wojskowych oraz represje obejmujące ludność cywilną. Deportowanych przewożono w wagonach towarowych z zakratowanymi oknami, do których ładowano po 50 osób, a czasami więcej. Podróż na miejsce zsyłki trwała niekiedy nawet kilka tygodni. Warunki panujące w czasie transportu były przerażające, ludzie umierali z zimna, głodu i wyczerpania. Ci, którym udało się dotrzeć na miejsce zsyłki zostali poddani niewolniczej pracy, w nędzy, chorobie i głodzie. Związek Sybiraków przyjmuje, że wywieziono w sumie 1,35 mln Polaków. Ich celem była eksterminacja elit oraz ogółu świadomej narodowo polskiej ludności, miały one rozbić społeczną strukturę, dostarczając jednocześnie totalitarnemu sowieckiemu imperium siłę roboczą.
Pamiętając o tych bolesnych wydarzeniach, których każde wspomnienie w Sybirakach jest wciąż żywe oraz o wszystkich deportowanych na nieludzką ziemie, tych, którzy zginęli w obozach oraz tych, którym udało się wrócić do Ojczyzny Burmistrz Gminy Milicz oraz Związek Sybiraków w Miliczu zapraszają na uroczyste odsłonięcie pomnika Sybiraka na parkingu przy Alei Spacerowej w Miliczu w dniu 17 września.
Uroczystość rozpocznie się mszą świętą w Kościele p.w. Św. Andrzeja Boboli o godz.15.00. Po mszy nastąpi przejście pod pomnik, gdzie ceremonia będzie kontynuowana przy wojskowej asyście honorowej. Serdecznie zapraszamy poczty sztandarowe do złożenia kwiatów pod pomnikiem. O godz.17.00 w sali widowiskowej Ośrodka Kultury odbędzie się otwarty wykład Profesora Stanisława Srokowskiego pn. „Dramat Kresów i wywózki na Sybir”.
Fundatorem pomnika Sybiraka jest Prezes Związku Sybiraków w Miliczu – Alicja Herbut z mężem. Idea powstania pomnika zrodziła się w jej głowie tuż po śmierci ojca, który przez blisko 30 lat stał na czele Związku Sybiraków w Miliczu. Pragnął on aby w mieście pozostał jakiś znak pamięci po Sybirakach. Pomysł ten spotkał się z uznaniem Burmistrza Piotra Lecha, który wskazał miejsce usytuowania kamiennej rzeźby, a koszty przygotowania fundamentu oraz montażu poniosła w całości Gmina Milicz. Pomnik stanął w Miliczu 23 października 2020, jednak panująca wówczas pandemia i restrykcyjne obostrzenia uniemożliwiły uroczystą celebrację jego odsłonięcia i poświęcenia.
/aut.Natalia Rogowiec/
